Aile bilinçlendirme :

Bağımlılık sadece bireysel değil, aynı zamanda bağımlı ile aynı çatı altında yaşayan yakınlarını da derinden etkileyen bir hastalıktır. Bireylerle aynı çatı altında yaşayan bir bağımlılının varlığı  yoğun bir etkilenme ve karmaşık sorunlar yaşanmasına yol açar.

Aynı çatı altında yaşayan yakınların gerek madde kullanımının önlenmesin-de, gerekse tedavi sürecindeki rolü yadsınamaz. Tedavide ailenin yani aynı çatı altında yaşayan yakınların aktif olarak sürecin içinde olması, ayıklığın devamında önemli katkı sağlar.

Fakat bağımlılık, aynı çatı altında yaşayan yakınların yaşanmakta olan sorunlarla yüzleşmekten alıkoyar. Bağımlılık tedavisinde uygulanan terapi sürecinde aile ve bağımlı bütün olarak ele alınmalıdır.

Aile bilinçlendirme sürecinde;

• Önce ailenin tedavideki ihtiyaçları belirlenir.
• Bağımlının alkol ve uyuşturucu madde kullanımı davranışları öğrenilir.
• Aile bireylerin rolleri yeniden tanımlanır.

Değerlendirmeler yapıldıktan sonra aile bireyleri için aile bilinçlendirme süreci, aile bireylerine özel, haftada bir yenilenen seminer seanslarıyla, yürütülür. Bu seanslar ailenin soruları ve sorunları çözülene kadar devam eder. Hastanın tedavisinin ne zaman biteceğini tedavi ekibi karar verir ama aile ihtiyacı olduğu, cevaplandırılacak soruları olduğu sürece devam eder. Aile istediği zaman seminerlere ara verebilir ve/veya sonlandırabilir.

Bağımlılık nedir, bağımlıya nasıl davranılır, nasıl yaklaşılır, yapılması ve yapılmaması gerekenler nelerdir, aile bilinçlendirme seminerlerinde öğretilir. Bağımlılıkla ilgili kavramları, tedavi yöntemlerini, karşılaşacağı tuzakları-zorlukları ve bunlarla başa çıkmayı öğrenecektir. Ailenin, eşin ve yakınların
tavırları bağımlının iyileşmesinde önemli bir etken olduğu asla unutulmamalıdır. Onlar değiştikçe, bağımlı da değişmekte, tedavinin başarı şansı artmaktadır.

Ailede bağımlı bir bireyin varlığı :

Diğer aile üyeleri üzerinde birçok etkiye sahip olduğunu daha önce belirtmiştik. Eşler veya anne babalar bu durumla başa çıkmakta zorlanması çok doğaldır. Ailede alkol veya uyarıcı uyşturucu madde kullanan bir bireyin varlığı diğer aile üyeleri için de ciddi sosyal ve ruhsal yükler getirmektedir. Aynı durum kumar bağımlılığı ve ekran bağımlılığı olan bireylerin aileleri için de geçerlidir. Hastalık bağımlılıktır ve bağımlılık her tipinde çok büyük oranda benzerlikler göstermektedir.

Bağımlının olduğu bir ailede gerginlik, bağrış-çağrış olması genel bir durumdur. Doğal olarak da aile bireyleri ister istemez bu gerginlikten etkilenmektedir. Aile üyelerinin, eşlerin veya yakınların kendi ruhsal sağlıklarını korumaları ve kazanmaları, bağımlının iyileşmesine de yardım etmektedir. Bağımlılığın kurduğu tuzakları görmeleri, zorluklarıyla nasıl başa çıkabileceklerini öğrenmiş olmaları kendi ruhsal sağlıklarını koruyabilmelerini sağlayacaktır.