BEN ONUN İÇİN NE YAPABİLİRİM?
Soğukkanlı ve sakin olabilirsiniz. Sakin olmak,
iyice düşünmek ondan sonra harekete geçmek doğru olacaktır.
Kendinizi suçlamayın. Yakınlar önce kendini suçlamaktan
vazgeçmelidir. Ebeveynin kendini suçlaması, kendine ve çocuğuna karşı öfkeye
dönüşebilir.
Konuşmaktan çekinmeyin. Konuşmaktan çekinmemeli ve
konuşmaktan çekinmediğini ebeveyn belli etmelidir. Konuşmaktan korkmak sorunu
çözmeyi değil, ertelemeyi getirir.
Korkutmayın. Tartışma sırasında kullanıcı korkutulur
ise, yalan söylemek zorunda kalabilir. Örneğin, "eğer madde kullandığını duyayım
seni öldürürüm, bacaklarını kırarım" ya da "eğer madde kullanıyor isen, ailemizi
mahvedersin, annenin ölümüne yol açarsın" gibi. Böyle bir durumda
anlaşılmadığını düşünecektir. Madde kullanmakta haklı olduğu düşüncesi
uyanacaktır. Baskı altında kalması tekrar maddeye yönelmesine yol açabilir.
Onun farklı olduğunu kabullenin. Aile çevresinde
böyle bir çocuk görmediklerinden yakınır. Onun zaten farklı bir çocuk olduğu
için madde kullanmaya başladığı unutulmamalıdır.
Duygularınızı kontrol edin. Anne ve baba duygularını
kontrol etmek zorundadır. Her şey yeni başladığını düşünmeli, ümitsizliği bir
kenara bırakmalıdır.
Sınırlarınızı koyun. Anne-baba çocuğuna sınır
koymayı öğrenmelidir. Bu çocukların sınır koymakta ve kurallara uymakta güçlük
çektiğini biliyoruz. Bu nedenle, aile yeni stratejiler geliştirerek, onun
kurallara uymasını sağlamalıdır. Bu kurallar baskı biçiminde olmamalı, ortak bir
yol geliştirilmeye çalışılmalıdır.
Sorumluluğunu almasını sağlayın. Madde bağımlısı
olanlarda, sorumluluk alma ve kendi sorumluluklarını yüklenme oranı çok
düşüktür. Bu kişiler tüm sorumluluklarını başkalarına yüklemeye çalışırlar.
Kendi bedenlerinin sorumluluğunu da almadıkları için, madde kullanımı ne kadar
zarar verirse versin madde kullanmaya devam ederler.
Beklentinizi azaltın. Temel amacınız, onun zarar
görmesini azaltmak olmalıdır. Bambaşka bir çocuk haline getirmek gibi bir hedef
olamaz.
Yeni beceriler kazanın. Örneğin, çok kolay
öfkeleniyorsanız, öfkenizi kontrol etmeyi öğrenin. Çatışmaları çözme yöntemleri
konusunda kendinizi geliştirin.
Yeni stratejiler geliştirin. Bugüne kadar uyguladığı
yöntemlerin başarısız olduğunu kabullenin. Başarısız yöntemler tekrar
uygulanmamalı ve bir kenara bırakılmalıdır. Farklı sorun alanları için, yeni ve
farklı yöntemler geliştirin.
İlk adımı atan olun. Ergenler, ergenliğin verdiği
doğal isyankarlık ortamlarında anne-babaları ile uyuşmayı genelde ret ederler.
Sonuçları ne olursa olsun, her şeyi göze alıp uyuşmazlığı tercih edebilirler. Bu
nedenle öncelikle anne-babanın değişmesi gereklidir. Anne-baba değişince o da
değişmeye başlar.
Onunla iletişimin kalitesini artırın. İyi iletişim
için, iyi dinlemek gerekir. Dinlemek, konuşmak değildir. Onu anlamaktır.
Dinlemek, onu dinlediğini ve anladığını göstermektir.
Hayatınızı sürdürün. Yakınlar, hayatını madde
kullanıcısı üstüne odaklamamalıdır. Bir yandan onunla uğraşırken, hayatını da
sürdürmeye özen göstermelidir. Yoksa kısa sürede yorulur ve yarı yolda kalır.
Öte yandan, ailenin tüm üyelerinin ilgisinin tek kişiye odaklanması sonucu,
madde kullanan kişi bu ilgiyi kaybetmemek için madde kullanmayı da sürdürebilir.
Onu anlayın. O kendi doğrularını yapıyor ve yaşıyor.
Onun doğruları bizim doğrularımızdan farklı olabilir. Eleştirilmesi gereken onun
kendisi değil, davranışları olmalıdır.
Çatışmaları çözün. O öfkeliyken tartışmaktan
kaçınmak gerekir. Çatışma ertelenmelidir. O maddeliyken tartışılmak yerine,
ayıldıktan sonra gerekli olanlar konuşulmalıdır.
Onu destekleyin. Unutmayalım! Onun da yaptığı doğru
şeyler var. Hep onun kötülerinin ya da yanlışlarının üstüne odaklanmak, başarıyı
getirmez. Bu nedenle, olumlu davranışları da görülmeli ve bu davranışları
yüzünden övülmelidir.
Geçmişi unutmak, geleceğe odaklanın. Aile ile daha
önce yaşanan çatışmalar var ise, bunları unutmak, en azından şimdilik kaydı ile
ertelemek yararlıdır. Eğer kişi kullanmaya bıraktıysa onu sürekli bir suçlu gibi
izlemek, potansiyel bir tehlike olarak değerlendirmek, geçen günleri sık sık
gündeme getirip onu suçlamak büyük hatadır. Tekrar başlaması için zemin
hazırlamaktır.
Geri dönüşlerde
hayal kırıklığı yaşamayın.
Bağımlılığı bir
hastalık olarak ele alacak olursak, o zaman bir hastalığın alevlenmesini de
normal karşılamak gerekir. Tıpkı bir kalp hastalığında olduğu gibi. Madde
kullanan kişilerin bir süre madde kullanmayı bırakması bile çok önemlidir.
Bıraktığı süre içinde kişinin bedeni kendini yenilemiş, biraz toparlamıştır.